Εάν η Ινδία θέλει να στηρίξει την οικονομική της ανάπτυξη, η οποία καθυστερεί, θα πρέπει να θυσιάσει μέρος της χρηματοπιστωτικής σταθερότητάς της. Επί πρωθυπουργού Ναρέντρα Μόντι η κατανάλωση από τα 294 εκατ. νοικοκυριά της Ινδίας έχει σχεδόν τριπλασιαστεί στα 2,07 τρισ. δολάρια τα τελευταία δέκα χρόνια. Αποτελεί τη μεγαλύτερη ατμομηχανή της ινδικής οικονομίας των 4 τρισ. δολαρίων και συνεισφέρει σε αυτήν σχεδόν 60%. Εντούτοις, οι καταναλωτικές δαπάνες είναι αδύναμες και είχαν αποσυνδεθεί δραστικά από την πορεία της εθνικής παραγωγής το δωδεκάμηνο Απριλίου 2022 – Μαρτίου 2023, σύμφωνα με οικονομολόγους της κρατικής τράπεζας Punjab Nationwide Financial institution. Πέραν της αγοράς των ειδών πολυτελείας και υψηλής ραπτικής, στο υπόλοιπο πεδίο εμφανίζονται ρωγμές. Οι πωλήσεις αυτοκινήτων εμφάνισαν μειωμένο ρυθμό αύξησης κατά τη διάρκεια των ετήσιων διακοπών τον Οκτώβριο – Νοέμβριο, μιας περιόδου με έντονη κινητικότητα συνήθως. Οι Ινδοί τρώνε λιγότερο συχνά έξω. Η Starbucks και η εγχώρια συνεταίρος της, η κολοσσιαία Tata Shopper Merchandise, ανακόπτουν ταχύτητα την επέκταση των δραστηριοτήτων τους. Αν και ο στόχος τους να φθάσουν τα 1.000 καταστήματα έως το 2028 παραμένει αμετάβλητος, επιβραδύνουν τον ρυθμό των εγκαινίων νέων καφέ.
Ως έχει, η Ινδία αναμένει ότι η αύξηση του ΑΕΠ το τρέχον οικονομικό έτος Απριλίου 2024 – Μαρτίου 2025 θα φθάσει στο ναδίρ τετραετίας του 6,4%. Πρόκειται για τον χαμηλότερο ρυθμό ανάπτυξης που προέβλεψαν οι πολιτικοί για την επόμενη δεκαετία. Εν ολίγοις, η κατανάλωση εξασθενεί, προτού ακόμα της δοθεί μια πραγματική ευκαιρία να ανθίσει. Ενα αδύναμο περιβάλλον εργασίας θεωρείται η καρδιά του προβλήματος. Συγκεκριμένα, οι περιστασιακοί και τακτικοί εργαζόμενοι το 2023 είχαν μείωση στον μέσο πραγματικό μισθό κατά περίπου 1% από ό,τι το προηγούμενο έτος, σύμφωνα με τη Διεθνή Οργάνωση Εργασίας, κάτι που αναζωπύρωσε τους φόβους ότι η μεσαία τάξη συρρικνώνεται, αντί να αυξάνεται. Ως αποτέλεσμα των στάσιμων πραγματικών εισοδημάτων οι Ινδοί της μεσαίας τάξης δεν έχουν πολλά να αποταμιεύσουν για να αγοράσουν εκείνα που θα τροφοδοτούσαν μια καταναλωτική οικονομία αμερικανικού τύπου. «Υπήρχε ένα μεσαίο τμήμα του καταναλωτικού κοινού, στο οποίο απευθυνόμασταν οι περισσότερες από εμάς ταχέως κινούμενες εταιρείες καταναλωτικών αγαθών – κι αυτό το τμήμα είναι η μεσαία τάξη της χώρας, που φαίνεται να συρρικνώνεται», δήλωσε ο Σουρές Ναραγιανάν, πρόεδρος της Nestle Ινδίας. Οι ομόλογοί του κρούουν τον κώδωνα του κινδύνου για την αδύναμη κατανάλωση στην αγροτική ζώνη της Ινδίας εδώ και χρόνια.
Το πρόβλημα έχει λάβει ανησυχητικά μεγάλες διαστάσεις. Οι εταιρείες πληροφορικής, συνήθως οι μεγαλύτεροι εργοδότες του ιδιωτικού τομέα, κάνουν λιγότερες προσλήψεις και πληρώνουν χαμηλότερους μισθούς. Η ζήτηση για τις υπηρεσίες τους, όπως αυτές που παρέχονται από την Tata Consultancy Providers, αυξάνεται πιο αργά. Ο αυτοματισμός και η πρόοδος στην τεχνολογία, συμπεριλαμβανομένης της τεχνητής νοημοσύνης, εξαλείφουν θέσεις εργασίας στην ανάθεση έργου σε τρίτους και τις χρηματοοικονομικές υπηρεσίες. Κατόπιν, οι εταιρείες δεν αναπληρώνουν θέσεις εργασίας που χηρεύουν. Τα εισοδήματα των αγροτών επωφελήθηκαν το 2024 από έναν ισχυρό μουσώνα, αν και πρόκειται για βραχεία ανάπαυλα μετά μία διετία στάσιμων εισοδημάτων για το 46% του εργατικού δυναμικού στη γεωργία. Η κλιματική αλλαγή ανατρέπει τα καιρικά μοντέλα και επηρεάζει τον πληθωρισμό στις τιμές των τροφίμων. Η μακροπρόθεσμη απάντηση είναι να δημιουργηθούν περισσότερες θέσεις εργασίας εκτός γεωργίας. Η κυβέρνηση Μόντι ασκεί πιέσεις να διοχετευθούν επενδύσεις στη μεταποίηση, προσδοκώντας τα εργοστάσια να απορροφήσουν τους εργαζόμενους και να τους πληρώσουν καλύτερα. Ωστόσο, τέλος, οι άμεσες ξένες επενδύσεις, που απαιτούνται για την επιτάχυνση της προόδου, μειώνονται.
